Vlera e nijetit

Muslimani beson në peshën dhe rendësinë që ka nijeti në proporcion me
veprat tjera të tija, qofshin ato fetare apo të kësaj bote, ngase të
gjitha veprat formohen prej tij, sipas tij forcohen ose dobësohen,
vlejnë apo nuk vlejnë, gjithnjë sipas tij. Ky besim i muslimanit në
nevojën e nijetit në të gjitha punët si dhe obligimi i përmisimit të
tij mbështetët:


Së pari: në Fjalën e Allahut të Lartësuar : “E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, pos që ta adhuronin Allahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij” [El-Bejjine, 5]
Gjithashtu: “Thuaj: "Unë jam i urdhëruar ta adhuroj Allahun, të jem i sinqertë në adhurimin ndaj Tij” [Ez-Zumer, 11]

Së dyti: Në fjalën e Muhamedit alejhis salatu ve selam: "Veprat
shpërblehën sipas qëllimit, e secilit i takon ajo çfarë ka pasë për
qëllim" (Trans. Buhariu, Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Nesaiu.)

Gjithashtu: "Allahu nuk shiqon fizionomitë dhe pasuritë tuaja, mirëpo
shiqon zemrat dhe punët tuaja" (Trans. Muslimi dhe imam Ahmedi).
Shiqimi i zemrave është shiqim i nijeteve, ngase nijeti është nxitësi dhe shtytësi kryesor drejt veprës.

Thotë Pejgamberi sal-lallahu alejhi ve sel-lem: "Kush synon një vepër
të mirë dhe nuk e bën atë, atij i shkruhet një e mire…" (Trans. Imam
Ahmedi)
Pra, vetëm synimi i mirë bën që vepra të jetë e mirë
dhe me të të realizohet shpërblimi. Kjo për shkak të vlerës së nijetit
të mirë.
Ndërsa në hadithin tjetër thuhet: "Njerëzit janë
katër grupe: Një njëri të cilit Allahu i Lartësuar i dha dituri dhe
pasuri e ky me diturinë e tij vepron mbi atë pasuri. Atëherë thotë një
tjetër: Sikur të më kishte dhënë Allahu mua ashtu siç i dha atij do të
veproja njejtë siç vepron ai, këta të dy në shpërblim janë të njejtë.
Një njëri, të cilit Allahu i dha pasuri e nuk i dha dituri, e ky e
nepërkëmbë atë pasuri. Atëherë thotë një tjetër: Sikur të kishte më
dhënë Allahu mua ashtu siç i dha atij, do të veproja njejtë siç vepron
ai, këta të dy në mëkat janë të njejtë.” (Trans. Tirmidhiu)

Që na jep të kuptojmë se i pari u shpërblye me nijet të mirë me
shpërblimin e punës së mirë, ndërsa pronari i nijetit të keq mori
mëkatin e vepruesit të punës së keqe. Pra, rezultat i gjithë kësaj
ishte vetëm nijeti.
Gjithashtu, nga hadithi i Pejgamberit
sal-lallahu alejhi ve sel-lem, kur ai ishte në Tebuk: "Me të vërtetë në
Medine gjinden disa njerëz, nuk kemi kaluar asnjë luginë, as s’kemi
shkelur ndonjë vend, i cili i mllefos pabesimtarët, as s’kemi dhënë
ndonjë lëmoshë, e as nuk na ka goditur uria vetëmse na kanë shoqëruar
në të gjitha këto, e ata duke qenë në Medine". I është thënë atij: Si
mundet kjo o i Dërguari i Allahut? Tha: "I ka penguar arsyeja, mirëpo
kanë marrë pjesë me nijet të mire” (Trans. Buhariu dhe Ebu Davudi)

Atëherë pra, nijeti i mirë e barazoj joluftëtarin me luftëtarin në
shpërblim dhe e bëri jomuxhahidin të arrijë shpërblimin sikur
shpërblimin e muxhahidit.
Poashtu hadithi tjetër: “Kur të
përleshen dy muslimanë me shpata, mbytësi dhe i mbyturi janë në zjarr”.
U tha: O i dërguari i Allahut, kuptohet se njëri është mbytësi, mirëpo
çështë puna me të mbyturin? Tha: "Ngase ai ka dëshiruar vrasjen e
shokut të tij" (Trans. Buhariu, Muslimi dhe Nesaiu)
Kurse në
një transmetim tjetër të Buhariut qëndron: "Ngase ai ka qenë i
përgaditur për vrasjen e vëllait të tij". Nijeti dhe dëshira e keqe
barazoi mes mbytësit meritor për zjarr dhe mes të mbyturit po mos të
ishte nijeti i tij i keq do të ishte prej banorëve të xhenetit.

Poashtu hadithi tjetër: "Çdo njeri, i cili i cakton një gruaje mehrin,
Allahu e di se ai nuk do t`ia jep asaj atë, kështuqë e mashtron atë në
emër të Allahut dhe ia bën vetës nderin e saj hallall në mënyrë të
palejuar; e takon Allahun atë ditë kur e takon e ai llogaritet amoral
(zinaqarë). Çdo njeri, i cili huazon nga një tjetër një borxh, Allahu e
di se ai nuk do t`ia kthej atij, kështuqë e mashtron atë në emër të
Allahut dhe ia bën vetës hallall pasurinë e tij në mënyrë të palejuar;
e takon Allahun atë ditë kur e takon e ai llogritet vjedhës." (Trans.
Imam Ahmedi dhe Ebu Maxhe)
Me nijet të keq vepra e lejuar u shëndrrua në haram dhe e ndaluar, kurse ajo çka ishte jo e vështirë u bë më vështirësi.

Krejt kjo përforcon atë çka beson muslimani në rëndësinë dhe peshën e
nijetit. Për këtë arsye muslimani i ndërton të gjitha veprat e tij mbi
baza të nijetit të mirë, siç jep mundin që të mos veprojë asgjë pa
nijet, apo nijet të mirë ngase nijeti është shpirti i veprës dhe baza e
tij. Ekzistenca e veprës mvaret nga rregullsia e tij ndërsa
pavlefshmëria e saj është rezultat i nijetit jo të mirë. Vepra e
shoqëruar pa nijet pronari i saj bën syfaqësi, është njeri artificial
dhe i urrejtur.
Ashtu siç beson muslimani se nijeti është
shtylla e veprave, poashtu ai sheh se nijeti nuk është vetëm fjalë goje
(O Allah kam vendosur kështu ), por ai realizohet me shtytjen e zemrës
drejt veprës së pranuar për një qëllim të mirë, qoftë ai përfitim i një
dobie apo largim i dëmit, siç është dëshira e drejtuar drejt veprës për
të arritur me të kënaqësinë e Allahut apo zbatimin e urdhërit të Tij.

Muslimani kur beson se vepra e lejuar (mubah) shëndrrohet përmes
nijetit të mirë në vepër që meriton të shpërblehet, dhe se vepra e cila
meriton shpërblimin kur i mungon asaj nijeti i mirë shëndrrohet në
mëkat që meriton dënimin. Muslimani nuk beson se nijeti i mirë ndikon
në gjynahe për t`i shëndrruar ato në punë të mira. Ai i cili përgojon
një person për ti jep përshtypje të mirë në mendjën e një tjetri ai
është mëkatar ndaj Allahut të Lartësuar dhe nuk i bën dobi atij nijeti
i mirë në shiqimin e tij. Ai i cili ndërton një xhami me pasuri haram
nuk shpërblehët për këtë. Ai i cili prezenton tubimet e vallzimit dhe
paturpësisë, apo blen bileta llotarie me nijet të nxitjes së rrugëve të
bamirësisë, apo për ndonjë dobi të xhihadit dhe të ngjashme, ai është
kundërshtarë i urdhërit të Allahut, mëkatar dhe për këtë nuk
shpërblehet.
Poashtu ai i cili ndërton kupolla mbi varret e
njerëzve të mirë, apo therrë për ta kurbanë apo ua përkushton atyre
zotimet me nijetin e dashurisë ndaj të mirëve, ky është kundërshtarë i
urdhërit të Allahut të Lartësuar, mëkatar për veprën e tij edhe nëse
nijetin e ka pas të sinqertë, siç i duket atij. Ngase, fare mirë dihet
se nuk shëndrrohet një vepër me nijet të mirë në vepër e cila
shpërblehët përpos asaj vepre që është e lejuar (mubah) në veprimin e
saj, ndërsa vepra e ndaluar (haram) nuk shëndrrohet në vepër të lejuar
në asnjë mënyrë.

Marrur nga libri " Minhaxhul Muslim"
të autorit:
Ebu Bekër Xhabir el Xhezairi
Përktheu:
Abedin Haxhiaj
18 safer 1425 - 8 prill 2004